Πρόβλημα και Αποτελέσματα
Το πρόβλημα του διαλευρώδους στην Π.Ε. Ηλείας
Ο διαλευρώδης των εσπεριδοειδών (Dialeurodes citri) αποτέλεσε σοβαρότατο πρόβλημα στην Π.Ε. Ηλείας με σοβαρότατη υποβάθμιση της παραγωγής και σημαντικότατη έως καθολική απώλεια εισοδήματος για τους παραγωγούς.
Για την επίλυση του προβλήματος, υποβλήθηκαν (2019 και 2022) στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ, υπομ. 16.1, 16.2) δύο επιχειρησιακά σχέδια δράσης (Δράση Ι, και ΙΙ) με αντικείμενο την ανάπτυξη μεθόδων για τον έλεγχο του διαλευρώδους.
Ενδεικτικά, προτείνεται η βελτίωση της ολοκληρωμένης διαχείρισης (IPM) με ενσωμάτωση σύγχρονων μεθόδων, όπως τεχνητή 4 νοημοσύνη (πχ. machine learning), ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων (big data analysis) συγκρότησης δικτύου ροής πληροφοριών πραγματικού χρόνου [(real time networks) (rtm)], ανάπτυξη διαγνωστικών μεθόδων με επιτόπιες αναλύσεις δειγμάτων (ως μέρος των rtm), θέματα που αποτελούν βασικά πεδία έρευνας του εργαστηρίου ιολογίας του τμήματος φυτοπροστασίας Πάτρας, με αποτελέσματα δημοσιευμένα σε έγκριτες επιστημονικές επιθεωρήσεις (ενδεικτικά DOI: 10.3389/fmicb.2021.562199, DOI: 10.1089/omi.2018.0012, DOI: 10.1016/j.bsheal.2020.06.001, DOI: 10.1089/omi.2021.0090) και για κάποια από τα οποία, όπως η ανάπτυξη διαγνωστικής μεθοδολογίας με τεχνητή νοημοσύνη, έχει αποδοθεί δίπλωμα δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ).
Επιστημονική έρευνα
Κατά την διάρκεια των επισκοπήσεων που ακολούθησαν, εκτιμήθηκαν η συχνότητα και το μέγεθος των προβλημάτων φυτοπροστασίας των εσπεριδοειδών της περιοχής, όπου ανάμεσα σε άλλα διαπιστώθηκε, εκτός του διαλευρώδους, και η συνεχής παρουσία του εριώδους αλευρώδους (Aleurothrixus floccosus) που προκαλεί διαφορετικού είδους προβλήματα.
Παράλληλα εξετάστηκαν με αρχικές προσεγγιστικές εκτιμήσεις τα ποσοστά παρασιτισμού διαφόρων βιολογικών σταδίων του διαλευρώδους από ωφέλιμα έντομα και εντομοπαθογόνους μύκητες. Με τα δεδομένα που συλλέχτηκαν αναπτύχθηκε στατιστικό μοντέλο βάσει του οποίου προγραμματίστηκαν τα απαραίτητα μέτρα φυτοπροστασίας, τα οποία εφαρμόστηκαν απαρέγκλιτα, μέσω συντονισμένων δράσεων, από τους παραγωγούς κατά το έτος της μελέτης αλλά και τις χρονιές που ακολούθησαν.
Τα αποτελέσματα κατά την εφαρμογή των δράσεων του προγράμματος ήταν θεαματικά, καθότι το πρόβλημα ελαττώθηκε κατά τα πρώτα στάδια εφαρμογής και έως σήμερα ελέγχεται πλήρως, με δραστική μείωση των ψεκασμών και άριστη παραγωγή προϊόντων
Ακολουθούν μερικά από τα αποτελέσματα της εργασίας.
ΧΑΡΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΤΙΓΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ
Από την αρχή των δράσεων του προγράμματος έγιναν περιοδικά ανά έτος δειγματοληψίες στις ακόλουθες περιοχές (Πίνακας 1 και Εικόνα 1)
Πίνακας 1
| location | Location | lon | lat | n |
|---|---|---|---|---|
| Tραγανό | Tragano | 21.3284 | 37.88479 | 20 |
| Αλποχώρι | Alpochori | 21.35669 | 37.7265 | 20 |
| Αλποχώρι - Μεσσολογγακι | Alpochori - Messolongaki | 21.35669 | 37.7265 | 40 |
| Βούναργο | Bounargo | 21.40066 | 37.72147 | 259 |
| Κάτω Σαμικό | Kato Samiko | 21.59151 | 37.5429 | 60 |
| Καλυβάκια | Kalybakia | 21.67685 | 37.63768 | 60 |
| Λευκοχώρι | Leukochori | 21.27637 | 37.86709 | 80 |
| Λευκοχώρι Γαστούνης | Leukochori Gastounes | 21.27633 | 37.86706 | 81 |
| Ξυλοκέρα | Xylokera | 21.39779 | 37.72589 | 61 |
| Σαλμώνη | Salmone | 21.51371 | 37.64789 | 58 |
| Σαλμώνη Βίγκλα | Salmone Binkla | 21.52288 | 37.64896 | 60 |
| Σαλμώνη Γέφυρα | Salmone Gephyra | 21.50628 | 37.64636 | 80 |
| Σαλμώνη βολαντζέικα | Salmone bolantzeika | 21.51179 | 37.64792 | 74 |
| Τραγανό | Tragano | 21.32531 | 37.88811 | 175 |
Εικόνα 1
Χάρτης γεωγραφικών στιγμάτων με τα σημεία δειγματοληψίας κατά την διάρκεια του έργου. Το χρώμα και το μέγεθος των κύκλων αντιστοιχεί στον αριθμό των αυγών του αλευρώδους.
Μετά την ανάλυση των δειγμάτων και καθορισμό των βιολογικών σταδίων του διαλευρώδους σε διάφορες περιοχές αποφασίστηκε ένας ταυτόχρονος ψεκασμός σε όλες τις περιοχές με βάση την συχνότητα των ευαίσθητων βιολογικών σταδίων του εντόμου.
Εικόνα 2
Συχνότητα παρουσίας αυγών του διαλευτρώδους σε διάφορες περιοχές δειγματοληψίας.
Εικόνα 3
Χάρτης δειγματοληψιών πριν τον πρώτο ψεκασμό. Η λεζάντες δείχνουν κατά προσέγγιση των συνολικών αριθμό των συλλεχθέντων βιολογικών σταδίων των εντόμων (πάνω δεξιά) και τα ποσοστά (κάτω αριστερά) των βιολογικών σταδίων των εντόμων (σύνολο ωών και νυμφών όλων των σταδίων)
Πριν τον πρώτο ψεκασμό σε όλα σχεδόν τα σημεία δειγματοληψίας υπήρξε έντονη παρουσία ενεργών σταδίων (ωών, νυμφικών) του εντόμου. Τα επόμενα έτη υπήρξαν ταυτόχρονες επισκοπήσεις, στις περιοχές δειγματοληψίας αναλύσεις δειγμάτων και κατευθυντήριες οδηγίες ως προς την εφαρμογή ψεκασμών ή όχι.
Έως σήμερα ό διαλευρώδης των εσπεριδοειδών στην Π.Ε. Ηλείας στις περιοχές που συμμετείχαν στην υλοποίηση του προγράμματος και σε αυτές όπου έγιναν και γίνονται δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων ελέγχεται πλήρως και έπαψε να αποτελεί πρόβλημα. Οι ψεκασμοί έχουν μειωθεί στο ελάχιστο και η ποιότητα των προϊόντων είναι εξαιρετική.